Çocukluk çağında görülen ve genellikle büyüme sırasında ortaya çıkan bir durumdur. Sever hastalığı, topuk kemiğinin büyüme plağındaki iltihaplanma ve ağrı ile karakterizedir. Medikal literatürde “kalkaneal apofizit” olarak da bilinir. Çoğunlukla 8 ile 15 yaş arası çocuklarda, özellikle de aktif sporlarla uğraşanlarda görülür.
Sever Hastalığı Neden Olur?
Çocuklarda görülen, topuk kemiğinin büyüme plağında ağrı ve iltihaplanmayla karakterize sağlık durumudur. Bu hastalık, genellikle 8 ile 15 yaş arası çocuklarda, özellikle aktif sporlarla uğraşanlarda veya hızlı büyüme dönemlerinde görülür.
Çocukların ve ergenlerin kemikleri, yetişkinlere göre daha fazla büyüme potansiyeline sahiptir. Büyüme plakları veya epifizler, kemiklerin uzamasını sağlayan bölgelerdir. Sever hastalığı, kalkaneal apofizin adı verilen topuk kemiğinin büyüme plağında meydana gelir. Çocuklar büyüdükçe, bu büyüme plakları zamanla kemikleşir ve sertleşir. Ancak büyüme sürecinde, bu plaklar aşırı kullanıma karşı daha hassas hale gelebilir.
En yaygın nedenleri arasında mekanik stres ve aşırı kullanım bulunur. Çocuklar ve ergenlerde, topuk kemiğine yönelik sürekli baskı ve gerilim, büyüme plağının iltihaplanmasına ve ağrıya neden olabilir.
Bazı çocuklarda ayak yapısı riskini artırabilir. Örneğin, düztabanlık veya aşırı pronasyon (ayakların içe doğru eğilmesi) gibi durumlar, topuk üzerindeki stresi artırabilir. Yanı sıra, uygun olmayan veya destek sağlamayan ayakkabılar da ekstra baskı oluşturarak tetikler.
Genellikle erkek çocuklarda ve ergenlik öncesi dönemde daha sık görülür. Büyüme ataklarının en yoğun yaşandığı dönemler, bu duruma daha yatkın olabilir. Spor yapan veya fiziksel olarak çok aktif olan çocuklarda bu durum daha sık görülür. Ailede benzer sağlık sorunlarının öyküsü olan çocuklarda görülme olasılığı daha yüksek olabilir.
Sever Hastalığı genellikle kendiliğinden iyileşen ve kalıcı bir hasar bırakmayan bir durumdur. Ancak çocuğun ağrı hissettiği dönemlerde aktivite düzeyinin ayarlanması ve uygun tedbirlerin alınması önem taşır.
Sever Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarda görülen, topuk kemiğinin büyüme plağındaki iltihaplanma ve ağrı ile karakterize durumdur. Genellikle aktif sporlarla uğraşan 8 ile 15 yaş arası çocuklarda görülür, ancak her yaştan çocuk bu durumdan etkilenebilir. Belirtileri genellikle belirgin ve tipiktir.
- En yaygın belirti, özellikle fiziksel aktivite sonrasında topukta hissedilen ağrıdır. Ağrı genellikle gün içinde değişkenlik gösterebilir, aktivite ile kötüleşebilir ve dinlenme ile azalabilir.
- Çocuklar koşma, zıplama ve hızlı dönüşler gibi aktiviteler yaparken topuklarında artan ağrı hissedebilir. Bu tür aktiviteler, topuk kemiğine daha fazla baskı uyguladığı için ağrıyı tetikler.
- Etkilenen çocuklar, topuklarındaki ağrı nedeniyle normal yürüyüşlerini değiştirir. Bazı çocuklar ağrıyı azaltmak için topukları yerine ayaklarının ön kısımlarında yürümeyi tercih edebilir.
- Topuk bölgesine yapılan basit bir dokunuş bile ağrılı olabilir. Fiziksel muayene sırasında doktor, topuğa hafifçe dokunarak bu hassasiyeti test edebilir.
- Bazı durumlarda, topuk bölgesinde hafif bir şişlik ve kızarıklık görülebilir. Bu belirtiler, iltihaplanmanın bir göstergesi olabilir.
- Uzun süreli olan çocuklarda, topuk bölgesindeki deri sertleşebilir ve kalınlaşabilir. Bu durum, sürekli ağrı ve baskıya bir tepki olarak gelişir.
Tanısı genellikle hastanın öyküsü ve fiziksel muayene bulguları ile konulur. Röntgen gibi görüntüleme yöntemleri genellikle gerekli değildir çünkü klinik belirtilerle teşhis edilebilir. Tedavi yöntemlerinde dinlenme, buz uygulaması, uygun ayakkabı ve fizik tedavi bulunur.
Sever Hastalığı Tedavisi
Sever Hastalığı, çocuklarda görülen, topuk kemiğinin büyüme plağında ağrı ve iltihaplanma ile karakterize edilen durumdur. Genellikle spor yapan veya fiziksel olarak aktif çocuklarda görülür.
Tedavide ilk adım, ağrıyı artıran aktivitelerden kaçınmaktır. Çocuğun spor ve fiziksel aktivitelerde, zıplama ve koşma gibi hareketlerden kaçınması önerilir. Bu dönemde, ağrıyı tetiklemeyen düşük etkili aktivitelere (yüzme gibi) yönlendirilmesi daha uygun olabilir.
Topuk bölgesine düzenli olarak buz uygulamak, iltihabı ve ağrıyı azaltmada etkili bir yöntemdir. Buz torbası, bir bez ya da havlu ile sarılarak direkt cilt ile temas ettirilmemeli ve 15-20 dakika süre ile uygulanmalıdır. Gün içerisinde bu işlem birkaç kez tekrarlanabilir.
Yüksek topuk yastıklamasına sahip ve iyi destek sunan ayakkabılar, topuk üzerindeki baskıyı azaltarak ağrı hafifler. Bazı durumlarda, özel tabanlıklar veya topuk pedleri rahatlama sağlar.
Fizik tedavi, çocuğun durumuna göre ayarlanabilir. Ayak ile bacak kaslarını güçlendiren, esnekliği artıran egzersizler içerebilir. Fizyoterapist, çocuğun doğru egzersizleri yapmasına yardımcı olur. Bu süreç, hem ağrının azalmasına hem de daha sağlıklı bir iyileşme sürecine katkı sağlar.
Ebeveynlere ve çocuğa, hastalığının doğası ve yönetimi hakkında bilgi vermek, tedavi sürecinin bir parçasıdır. Ağrının geçici olduğunu ve kontrol altına alınabileceğini anlamak, çocuğun ve ailesinin rahat yönetmelerine yardımcı olur.
Sever Hastalığı genellikle zararsızdır ve büyüme tamamlandıkça kendiliğinden geçer, ancak ağrı ve rahatsızlık verici olabilir. Tedavi yöntemleri, ağrıyı hafifletmek ve çocuğun normal aktivitelerine devam etmesini sağlamak için uygulanır. Her çocuğun durumu farklı olduğundan, tedavi planını bir sağlık profesyoneli ile koordine etmek en iyisidir.