Kalça ekleminin düzgün gelişmemesi sonucu oluşan bir ortopedik sorundur. Kalça kemiği yuvasından tam oturmaz veya kayar. Genetik faktörler, doğum şekli ve pozisyonu etkili olabilir. Çocuklarda kalça çıkığı durumunda erken teşhis önemlidir. Tedavi edilmezse yürüme sorunlarına yol açabilir. Ultrason ve röntgenle tanı konur. Tedavi yöntemleri arasında bandaj, atel veya cerrahi müdahale bulunur. Doktor takibi gereklidir.
Çocuklarda Kalça Çıkığı Belirtileri Nelerdir?
Bebeğin bacakları arasında uzunluk farkı olabilir. Bacaklardan biri diğerine göre daha kısa görünür. Bebeğin kalçaları tam olarak açılmaz. Özellikle alt bezi değiştirirken kalça eklemindeki hareketlerde sertlik fark edilebilir. Bebeklerde popo ya da uyluk üzerindeki deri kıvrımları eşit olmayabilir. Asimetrik görünüm çocuklarda kalça çıkığı belirtisi olabilir. Daha büyük çocuklarda topallama ya da dengesiz yürüyüş gözlemlenebilir.
İki taraflı kalça çıkığı varsa, ördek gibi yürüyüş görülebilir. Bu durumu yaşayan bebeklerde yürümeye başlama yaşı gecikebilir. Kalça stabil olmadığı için bebek destek almadan yürümekte zorlanabilir. Genellikle ağrısızdır, ancak ilerleyen durumlarda çocukta kalça veya diz bölgesinde hassasiyet ve ağrı oluşabilir.
Çocuklarda Kalça Çıkığı Neden Olur?
Bazı ailelerde bu vakaların daha sık görüldüğü tespit edilmiştir. Eğer ailede bu durumun öyküsü varsa, çocukta bu duruma yatkınlık daha yüksek olabilir. Genetik yatkınlık, bağ dokularının zayıflığı gibi sorunlara yol açarak çocuklarda kalça çıkığı riskini artırabilir. Bebeğin anne karnındaki duruşu, kalça ekleminin gelişimini etkileyebilir. Makat gelişi olarak bilinen pozisyonda doğan bebeklerde kalça ekleminin doğru şekilde gelişme olasılığı azalır. Bu durum, kalça çıkığı riskini artıran önemli bir faktördür. Bebeklerin kalça eklemini etkileyen sarma yöntemleri veya yanlış pozisyonda taşıma, çıkığa yol açabilir.
Özellikle sıkı sarılan veya bacaklarının hareket kabiliyeti kısıtlanan bebeklerde bu risk daha yüksektir. Gebelik sırasında annenin ürettiği bazı hormonlar, bebeğin bağ dokularını etkiler. Kalça ekleminin stabilitesini azaltabilir. Bu hormonal değişim, özellikle kız bebeklerde daha belirgin olup, çıkık görülme sıklığını artırabilir. Bazı bebeklerde kalça eklemini oluşturan yapıların tam olarak gelişememesi durumu görülebilir. Bu durum, kalça ekleminin uyumsuz çalışmasına ve çocuklarda kalça çıkığı oluşumuna neden olabilir.
Çocuklarda Kalça Çıkığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Pavlik bandajı, genellikle 6 aylıktan küçük bebeklerde kullanılır. Kalçayı doğal konumuna yerleştirerek eklem kapsülünün doğru şekilde gelişmesini sağlar. Bandaj 6-12 hafta boyunca sürekli olarak takılır. Cerrahi müdahaleye gerek kalmadan, hareket açıklığını koruyarak kalçayı stabilize eder. Pavlik bandajının etkili olmadığı durumlarda alçı veya özel atel uygulamaları tercih edilir. Spica alçı, çocuklarda kalçayı sabitlemek için kullanılan vücut alçısıdır. Genellikle 3-6 ay arasında sürer. Kalçayı anatomik pozisyona getirerek gelişim sağlamaktır. Kapalı redüksiyon, 6-18 aylık bebeklerde daha sık uygulanan bir yöntemdir.
Genel anestezi altında yapılan bu işlemde, femur başı manuel olarak kalça yuvasına yerleştirilir. Ardından spica alçı uygulanır. İşlem sonrasında düzenli ultrason ve röntgen takipleri yapılır. Kapalı yöntemlerin etkisiz olduğu ya da ileri yaşlarda tanı konulan durumlarda cerrahi gerekir. Femur veya pelvis kemiği üzerinde düzeltici işlemler yapılabilir. Amaç, kalçayı anatomik yerine getirmek ve normal hareket açıklığını sağlamaktır. Cerrahi sonrası fizik tedavi programları ile kalça kasları güçlendirilir. Kalça ve bacak kaslarını güçlendiren hareketler uygulanır. Düzenli doktor kontrolü ile tedavi sonuçları değerlendirilir. Çocuklarda kalça çıkığı yaşandığında, erken tanı, başarılı bir tedavi için kritik öneme sahiptir. Yeni doğan taramaları ve düzenli kontroller ile belirtiler erkenden fark edilebilir.